ZWIĄZKI FRAZEOLOGICZNE CZ. I Co to są frazeologizmy? Na pewno znacie powiedzenie słomiany ogień czy pięta Achillesa – zastanawialiście się kiedyś skąd się wzięły, co oznaczają i jak się nazywają takie wyrażenia? Są to związki frazeologiczne (frazeologizmy) czyli połączenia wyrazów, które były używane przez długi okres czasu przez dużą grupę ludzi a przez to utrwaliły się w języku.
Takie wyrażenie musi składać się z co najmniej dwóch wyrazów. Każdy z nich ma swoje indywidualne znaczenie ale gdy je połączymy znaczą już zupełnie coś innego, np. piąte koło u wozu (coś zbędnego, niepotrzebnego - czyli nie chodzi o jakieś piąte koło czy wóz). Nie znamy pochodzenia większości związków frazeologicznych, nie wiemy kto i gdzie wypowiedział je jako pierwszy. Nie mamy też pewności czy frazeologizmy, które znamy obecnie są zgodne ze swoją pierwotną postacią. Dlaczego? Ponieważ język jest żywy, nieustannie zmienia się w czasie – każda epoka tworzy nowe słowa, czasami przekształca istniejące, a czasami niektóre wyrazy znikają z języka. Istnieje wiele kategorii według których językoznawcy klasyfikują frazeologizmy.
W języku potocznym najbardziej popularne są:
• Sezon ogórkowy – okres, w którym nie ma żadnych ważnych informacji prasowych
• Radosna twórczość – bezmyślne, beztroskie działanie • Słomiany ogień – krótkotrwały zapał
• Chylić przed kimś czoła – oddać przed kimś cześć, okazać szacunek
• Owijać prawdę w bawełnę – przedstawiać prawdę za pomocą półsłówek.
• Szukać wiatru w polu – szukać kogoś, czegoś bezowocnie, gdy nie daje się odnaleźć
• Woda sodowa uderza do głowy – mieć o sobie wygórowane mniemanie,
• Nastała zła godzina – czas nieszczęść, niepomyślny okres
• Dostać małpiego rozumu – wygłupiać się, rozrabiać, szaleć
• Łabędzi śpiew – ostatnie przesłanie, ostatnie dzieło
• Pleść androny – mówić dużo i bez sensu
• Z krwi i kości – prawdziwy, autentyczny, rdzenny, rodowity, • Stroić się w pawie pióra – być zarozumiałym, puszyć się, nadymać, wywyższać
• Patrzeć jak ciele na malowane wrota – gapić się bezmyślnie • Zacierać ręce – cieszyć się złośliwie • Gruszki na wierzbie – nierealne plany, obietnice, projekty
• Niedźwiedzia przysługa – wyrządzić komuś krzywdę bez intencji, złej woli
• Szukać ze świecą – o czymś niezwykle rzadkim, niespotykanym
S.N.